81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim
fot. domena publiczna
81 lat temu, 19 kwietnia 1943 r. w przeddzień święta Pesach na terenie warszawskiego getta wybuchło zbrojne wystąpienie żydowskiego ruchu oporu przeciwko hitlerowskiej III Rzeszy. Bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania była decyzja o likwidacji getta, podjęta w ramach realizowanego przez III Rzeszę planu zagłady Żydów. Powstańcy żydowscy byli wspierani przez Armię Krajową i Gwardię Ludową. Przywódcami powstania byli m.in. Mordechaj Anielewicz, Marek Edelman, Paweł Frenkel, Eliezer Geller, Leon Rodal, Dawid Wdowiński.
Powstanie wybuchło 19 kwietnia 1943 r. i trwało do 16 maja 1943 r. Było największym zrywem zbrojnym Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej Europie. Dowodzący hitlerowskimi siłami Jürgen Stroop w sporządzonym przez siebie raporcie o zniszczeniu getta podał, że jego oddziały zabiły ponad 56 tysięcy Żydów. Powyższe dane liczbowe są prawdopodobnie zawyżone, jednak nie dysponujemy innymi. Powstanie zakończyło się klęską. Wzięci do niewoli powstańcy oraz ludność cywilna zostali wymordowani na miejscu lub wywiezieni do obozów koncentracyjnych lub obozów zagłady m.in. w Treblince. Nielicznym powstańcom udało się przeżyć. Wielu z nich wzięło później udział w powstaniu warszawskim.
Rocznicę powstania w warszawskim getcie upamiętnia coroczna akcja Żonkile.
- autor: Mateusz Przybyszewski, data: 2024-04-19