- autor: Wikimedia Commons, domena publiczna
21 października 1963 roku - Zginął w obławie SB i MO Józef Franczak – ostatni żołnierz podziemia
21 października 1963 w obławie Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa we wsi Stary Majdan na Lubelszczyźnie zginął ostatni żołnierz podziemia antykomunistycznego Józef Franczak ps. "Laluś", "Lalek". Absolwent szkoły żandarmerii w Grudziądzu, w 1940 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, a następnie służył w Armii Krajowej. W 1944 roku został siłą wcielony do II Armii Wojska Polskiego.
W 1945 zdezerterował i rozpoczął działalność w podziemiu niepodległościowym. Poszukiwał go Urząd Bezpieczeństwa. Został aresztowany w 1946 roku podczas wielkiej obławy UB. Udało mu się uciec, ponieważ pilnujący transportu więziennego ubecy byli jeszcze pod mocnym wpływem alkoholu, wypitego poprzedniego wieczora. Przez blisko dwadzieścia lat działania w konspiracji "Lalek" wsławił się wieloma akcjami przeciwko władzy ludowej, takimi jak zabijanie ubeków, ich konfidentów czy aktywistów PPR.
W 1953 roku brał udział w nieudanym napadzie na kasę Gminnej Spółdzielni. Przez kolejne dziesięć lat pozostawał w ukryciu. Nie skorzystał z ogłoszonej w 1956 roku amnestii. Osaczony, zmarł w wyniku śmiertelnego postrzału.
- autor: Źródło Muzeum Historii Polski, data: 2022-10-21
