Aktualności archiwalne 2021

  • Strona tytułowa Gazety Warszawskiej z 1795 r. z zarządzeniemi rosyjskich wojsk okupujących Warszawę
    • autor: Polona, CC-BY-NC.

9 listopada 1773 roku - Ks. Stefan Łuskina otrzymał monopol na wydawanie „Gazety Warszawskiej”

W 1774 roku w Warszawie zaczęła się ukazywać Gazeta Warszawska. Jej wydawca, były jezuita, ks. Stefan Łuskina, otrzymał w 1773 roku przywilej królewski dający mu wyłączne prawo do wydania prasy na terenie Korony we wszystkich językach oprócz francuskiego (gazety francuskojęzyczne wydawali pijarzy).

Ks. Łuskina był człowiekiem oświecenia. Studiował nauki ścisłe w Rzymie i w Paryżu, był zwolennikiem rozróżnienia nauki i wiary oraz popularyzatorem wiedzy - m.in. urządzał publiczne doświadczenia fizyczne w swojej pracowni. Jego droga wydawnicza rozpoczęła się jeszcze w zakonie jezuitów, kiedy to związał się z Wiadomościami Warszawskimi, wydawanymi przez Franciszka Bohomolca. Jego zainteresowanie naukami ścisłymi i związki z czołowymi reformatorami sugerowały, że wydawane przez niego pismo będzie wspierać dzieło odnowy kraju. Jednak ks. Łuskina prezentował poglądy zachowawcze, a jako wielbicielowi Katarzyny II bliżej mu było do stronnictwa prorosyjskiego niż do reformatorów.

Ksiądz Łuskina kierował pismem do 1794 roku. W XIX wieku wielokrotnie zmieniała ona właścicieli, a w latach 1841-1859 współpracowali z nią Józef Korzeniowski czy Józef Ignacy Kraszewski. Od 1910 roku jej redaktorem naczelnym był Roman Dmowski, tym samym stała się ona organem prasowym endecji. W 1935 roku została zawieszona przez władze sanacyjne.

  • autor: Źródło Muzeum Historii Polski, data: 2021-11-09

Wstecz

Banery