Charakterystyka Powiatu

Wody powierzchniowe w powiecie

Wkra. Największym ciekiem wodnym powiatu jest rzeka Wkra, która stanowi bezpośredni prawobrzeżny dopływ Bugo – Narwi. Rzeka Wkra o całkowitej długości 249,1 km i powierzchni zlewni 5322 km², przepływa z północnego – zachodu na południowy – wschód, skręcając w rejonie Strzegowa w kierunku południowym. Bierze swój początek w województwie warmińsko – mazurskim, na obszarze zmelioryzowanych bagien, na wschód od jeziora Kownatki, a uchodzi prawobrzeżnie do Narwi w pobliżu miejscowości Pomiechówek. W górnym odcinku nosi ona nazwę Nida, w pobliżu i poniżej Działdowa – Działdówka. Wkrą nazwana jest od okolic Żuromina do ujścia do Narwi. W granicach województwa mazowieckiego Wkra płynie na odcinku 177, 1 km. Rzeka posiada charakter typowo nizinnego cieku, charakteryzującego się niewielkim spadkiem około 0,5‰. W zagospodarowaniu jej powierzchni dominują użytki rolne, a lasy zajmują tylko około 20%. W jej zlewni znajduje się też 8 rezerwatów przyrody (jeden Dziektarzewo w zlewni bezpośredniej, pozostałe w zlewniach dopływów: Mławki i Łydyni).
Największymi dopływami Wkry są: Mławka, Łydynia, Raciążnica, Płonka, Sona i Nasielnia. Rzeka przepływa przez obszary chronionego krajobrazu: okolice Rybna i Lidzbarka, Międzyrzecze Wkry i Skrwy, Nadwkrzański.

Mławka. Pierwszym z głównych lewobrzeżnych dopływów Wkry jest Mławka o długości 43,4 km. Powierzchnia zlewni rzeki wynosi 675,5 km2. Obszar źródliskowy Mławki tworzą trzy strugi odwadniające falisty teren w pobliżu miejscowości Białuty. Poniżej wsi Mławka rzeka wypływa na rozległe zmeliorowane torfowiska, o zawikłanych stosunkach hydrograficznych (stawy, doły potorfowe, sieć rowów melioracyjnych). Na 30,2 km odcinku biegu rzeki znajduje się zalew Ruda, o powierzchni 24,3 ha i pojemności użytkowej 529 tys. m3. Zalew Ruda wybudowany został w 1976 r. i przeznaczony jest do nawadniania użytków rolnych w dolinie rzeki, jak również do celów rekreacyjnych. Mławka uchodzi do Wkry w pobliżu miejscowości Ratowo na 113,5 km jej biegu. Głównymi dopływami rzeki są: Dwukolanka, Krupionka i Przylepnica (prawe) oraz dwa lewe: Seracz i Sewerynka.
Koryto rzeki jest prawie w całości uregulowane, co obniża jej zdolność do samooczyszczania.
W miejscowości Lewiczyn i Rumoka na Mławce i Narzym na jej dopływie – Dwukolance woda piętrzona jest na potrzeby stawów hodowlanych.

Orzyc. Przeważający obszar gminy Wieczfnia Kościelna znajduje się w zlewni rzeki Orzyc – prawobrzeżnego dopływu Narwi o całkowitej długości 143 km i powierzchni zlewni 2076,8 km 2 oraz jej dopływu – rzeki Wieczfnianki . Niewielki południowo – zachodni fragment gminy odwadniany jest przez rzekę Mławkę.

Wieczfnianka wypływa z bagien w okolicy wsi Bonisław i przepływa przez obszar gminy Wieczfnia Kościelna z północnego – zachodu na południowy – wschód. Płynie początkowo wąską doliną, w środkowej części gminy dolina jest już bardzo szeroka. Przyjmuje szereg małych cieków bez nazwy i rowów melioracyjnych. Uchodzi do Orzyca w południowo – wschodniej części gminy, na północ od wsi Kapuśnik.

Część gminy Strzegowo, położona na lewym brzegu Wkry, odwadniana jest kilkoma małymi ciekami o nazwie Topielica, Wisiołka i Rosica.

Nadmiar wód powierzchniowych z terenu gminy Stupsk odprowadzany jest w dwóch zasadniczych kierunkach: południowo – zachodnim do rzeki Mławki i południowo – wschodnim do rzeki Łydyni. Dział wodny między zlewniami tych rzek biegnie południkowo kulminacjami wzniesień terenowych zachodnim skrajem gminy.

Łydynia. Rzeka Łydynia jest lewobrzeżnym dopływem Wkry. Do Łydyni odprowadzany jest nadmiar wód powierzchniowych poprzez sieć cieków wodnych: rzekę Dunajczyk, Giedniówkę, Czerwienicę. Obszar źródłowy rzeki Łydyni położony jest w tzw. Lesie Choszczowskim, na północ od miejscowości Kitki gm. Dzierzgowo. Na teren gminy Szydłowo rzeka Łydynia wpływa z kierunku północno – wschodniego. Rzeka płynie przez wschodnią część gminy w m. Garlino, Zalesie Garlino Racibory i Garlino Kominowo.

Rzeka Giedniówka wpada do Łydyni na wysokości miejscowości Żmijewo Kuce. Długość Giedniówki od źródeł do ujścia wynosi około 19, 1 km, w tym na terenie gminy Stupsk 5, 75 km. Źródła rzeczki znajdują się w pobliżu wsi Końce w kierunku północnym.

Rzeka Dunajczyk jest prawobrzeżnym dopływem Łydyni. Długość rzeki wynosi 13, 9 km, powierzchnia zlewni 85, 2 km2. Jej obszar źródłowy położony jest przy zachodniej granicy gminy Stupsk na północny zachód od wsi Dunaj. Jest to niewielka zlewnia obejmująca tereny wcześniej nadmiernie uwilgocone. Rzeka płynie w kierunku północno-wschodnim, a następnie skręca w kierunku północnym, po czym skręca ponownie i płynie w kierunku południowo-wschodnim do rzeki Łydyni.

Rzeka Czerwienica jest dopływem rzeki Łydyni o długości 9, 65 km i powierzchni zlewni 32, 3 km2.

Sieć rzeczna w gminach powiatu mławskiego

 

Gmina

 

 

Nazwa zlewu (cieku)

 

 

Długość cieku

w gminie (km)

 

Średnia szerokość cieku w gminie (m)

 

 

Dzierzgowo

Łydynia

2,9

0,7

Ożumiech

5,4

1,2

Dąbrówka

6,9

1,2

Tamka

11,9

1,6

 

Lipowiec Kościelny

Kozak

7,4

1,2

Mławka

14,4

4,0

Krupianka

7,2

1,5

Mława

Seracz

1,3

0,8

 

Radzanów

Wkra

12,8

16,0

Mławka

3,7

10,0

Bieżanka

8,0

10,0

 

Strzegowo

Rosica

5,2

1,4

Ciek „A”

4,7

1,5

Topielica

13,1

1,0

Wisiołka

14,6

1,6

Wkra

20,3

25,0

 

Stupsk

Czerwienica

1,9

1,0

Łydynia

7,9

2,0

Dunajczyk

13,9

1,6

Gedniówka

5,9

1,6

Szreńsk

Przylepnica

5,3

3,0

Miłotka

3,4

2,0

Kozak

2,2

Wstecz

Banery