Przejdź do sekcji:
- autor: Narodowe Archiwum Cyfrowe, CC-BY-NC.
13 października 1939 roku - Powstanie Narodowej Organizacji Wojskowej
Początkowo nazwana Armią Narodową, NOW była zbrojnym ramieniem Stronnictwa Narodowego. Jej powstanie wiązało się z opozycyjnym nastawieniem SN do Związku Walki Zbrojnej, mimo że NOW uznawała w pełni zwierzchnictwo władz emigracyjnych. Organizacja od momentu powstania doświadczała problemów kadrowych. Wyznaczony na pierwszego komendanta gen. Marian Januszajtis-Żegota został aresztowany przez NKWD we Lwowie podczas prac nad tworzeniem ruchu oporu przeciw wojskom radzieckim, władzę nad NOW przekazano więc oficerom dużo niższego stopnia.
Ze względu na akcję okupanta przeciwko działaczom SN, w latach 1940-1941 NOW została znacznie osłabiona. Część żołnierzy przeszła do Armii Krajowej, zaś w kręgach bliskich dowództwu pojawiły się głosy, aby całą organizację wcielić do struktur AK, co stało się faktem w latach 1942-1943. NOW zachowała odrębność organizacyjną w ramach AK. Część kadry NOW była niechętna kierownictwu ZWZ, uznając je za zbyt sanacyjne. Utworzyła ona wraz z oenerowskim Związkiem Jaszczurczym Narodowe Siły Zbrojne.
Działalność NOW skupiała się na sabotażu, dywersji oraz rozpoznaniu struktur wroga. Zwalczano konfidentów oraz funkcjonariuszy władz okupacyjnych, gromadzono broń i środki finansowe na rzecz przyszłej działalności. Niektórzy działacze NOW wraz z Frontem Odrodzenia Polski, założonym przez Zofię Kossak-Szczucką, mimo swoich nacjonalistycznych poglądów organizowali pomoc dla Żydów.
- autor: Źródło Muzeum Historii Polski, data: 2021-10-13
